Dziesiąty odcinek pierwszego sezonu zbiera wszystkie części w jedną całość. I okazuje się przy tym, że części te nie są przypadkowe. Mam ambicję robić podcast, który realnie coś wnosi. Pierwszy sezon ma dać elementy, które – złożone w całość – pomogą spojrzeć na siebie z metaperspektywy. To bardzo przydatna umiejętność. Bez niej trudno wyłączyć autopilota. A nierzadko nawet w ogóle zorientować się, że coś takiego jest.
Wspomniany tutaj autopilot to nasze odruchowe sposoby reagowania na zdarzenia. A że moją pasją jest terapia schematu, to w tym kontekście pokazuję owego autopilota. Jako jeden z trybów, w jakie czasem się przełączamy. I zależnie od tego jak wyglądały nasze wczesne doświadczenia, za sterami może siadać zdrowa dorosła część. Albo któryś z trybów radzenia sobie i obrony, które są naszym najlepszym przystosowaniem do niezdrowych sytuacji, w których przyszło nam się wychowywać.
No właśnie. Coś co sprawdza się w niezdrowych sytuacjach niekoniecznie sprawdza się równie dobrze w tych zwyczajnych. Nasze tryby radzenia sobie działają, ponieważ inne części naszej psychiki – Wewnętrzne Dziecko oraz Wewnętrzny Krytyk nie potrafią się ze sobą dogadać. Do Wewnętrznego Dziecka, Krytyka, Obrońców i Obrończyń na pewno będę jeszcze wracać. A tymczasem sprawdź co możesz zrobić dla siebie już teraz. Bo pierwszy krok do zmiany to świadomość. Tego co jest oraz co może być. Co nie działa. Ale też tego, co jest zdrowe.
Jeśli chcesz rozszerzyć przedstawione przeze mnie w tym odcinku treści, to zacznij od trybów schematów, czyli opisu tego czym w ogóle są wspominane tu przeze mnie części. A potem możesz rozszerzyć lekturę o poniższe teksty:
Jest też dobra książka na temat tego, jak pomóc sobie w rozpoznawaniu trybów i budowaniu zdrowego czy zdrowej siebie. Maczałem w niej zresztą palce jako konsultant merytoryczny polskiego przekładu. To „Emocjonalne pułapki przeszłości”.
Drugi odcinek pierwszego sezonu to opowieść o tym, jak zapisane w naszej pamięci emocjonalne skojarzenia mogą w niezauważalny dla nas sposób kierować naszym zachowaniem. A mogą, i to mocno! I choć to emocjonalne skojarzenia są motywem przewodnim, jest też sporo o działaniu pamięci długotrwałej. Bo to od niej zależy zarówno to, co wiemy, jak i to w niej właśnie utrwalają się tytułowe emocjonalne sklejki.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat poruszanych przeze mnie w odcinku kwestii, sprawdź poniższe linki:
Wpis o emocjonalnych pułapkach – czyli garść informacji o tym, jak w różnych strukturach mózgu utrwalają się nasze doświadczenia.
Lista wczesnych schematów – tutaj tytuł mówi wszystko. Wpis zbiera i krótko charakteryzuje 18 wczesnych schematów. Przy każdym schemacie znajdziesz też link do bardziej szczegółowych informacji na jego temat.
Wybory w czasach neuronauki – artykuł w Newsweek Psychologia (2/2019), w którym opisuję, jak świadoma część naszego umysłu tworzy wyjaśnienia dotyczące własnych przeżyć i uczuć.
Wyobraźnia w roli sojusznika – kolejny artykuł w Newsweek Psychologia (4/2020), tym razem o podejmowaniu decyzji i roli uczuć oraz wyobraźni w tym procesie.
Pierwszy odcinek podcastu „Ludzie tak mają” to opowieść o tym, jak nasze umysły kreują rzeczywistość. I już pisząc te słowa widzę, jak kosmicznie to brzmi. Ale nie jest to kosmos ani „rocket science” – posłuchaj odcinka, a sam_a się przekonasz. Opowiadam w nim o tym, jak świat utrwala w nas wzorce, które potem z kolei zaczynają żyć własnym życiem i kreować nasz świat.
Jeśli temat wyda Ci się interesujący, możesz zerknąć jeszcze na kilka wpisów powiązanych z tym, o czym opowiadam w „Prywatnych wszechświatach”:
Schematy organizujące wiedzę – zabytkowy, choć wciąż aktualny post. Jeden z pierwszych na Psychowiedzy (sierpień 2013!!!). Pochodzi z czasów, kiedy jeszcze pisałem teksty bardziej osadzone w nurcie poznawczo-behawioralnym
O schematach po raz trzeci – tym razem już to, co tygryski lubią najbardziej (a przynajmniej tygrysek piszący te słowa), czyli to, jak rozumiemy schematy w terapii schematu.
Schemat wadliwości potrafi mocno zatruwać życie. Godzi przede wszystkim w samoocenę sprawiając, że trudno jest akceptować siebie. "Wybrakowani, bezwar...
Bezwzględna surowość zawiera w sobie przekonanie, że błędy, słabości czy niedociągnięcia powinny być surowo karane. Częstym elementem tego schematu je...
